បុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ/본프쫌벤/pchum ben

Cambodian Pchum Ben or Soul Day

Cambodian Pchum Ben or Soul Day - Running for 15 days from the end of September into October, and the exact date determined by the lunar calendar, this festival is dedicated to blessing the spirits of the dead, and is one of the most culturally significant in Cambodia.

Each household visits their Buddhist temple and offers food to the monks for their assistance in blessing the souls of late ancestors, relatives and friends. Pagodas are crowded with people taking their turn to make offerings, with many staying behind to listen to Buddhist sermons.

Cambodians believe that although most living creatures are reincarnated at death, due to bad karma, some souls are not reincarnated but rather remain trapped in the spirit world. Each year, for fifteen days, these souls are released from the spirit world to search for their living relatives, meditate and repent.

The fifteen-day observance of Prachum Benda, or Ancestors' Day, is a time for living relatives to remember their ancestors and offer food to those unfortunate enough to have become trapped in the spirit world. Furthermore, it is an important opportunity for living relatives to meditate and pray to help reduce the bad karma of their ancestors, thus enabling the ancestors to become reincarnated and leave the torment and misery of the spirit world.

ខ.ប្រៀបធៀបពីពិធីបុណ្យប្រពៃណីទាំងពីរ ១.លក្ខណៈដូច ៖ – ជាពិធីបុណ្យប្រពៃណីរបស់ជាតិខ្មែរដូចគ្នា។ – ឧទ្ធិសដល់វិញ្ញាណក្ខ័នបេតជនដូនគ្នា។ – ប្រជុំគ្នានៅក្នុងវត្តអារាមដូចគ្នា។ ២.លក្ខណៈខុសគ្នា បុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ – គ្មានពូនភ្នំខ្សាច់។ – គ្មានលេងល្បែងប្រជាប្រិយ។ – គ្មានស្រង់ទឹកព្រះពុទ្ធរូបទេ។ – រយៈពេល ១៥ថ្ងៃ។ – ពុំមានជូនសំលៀកបំពាក់ដល់អ្នកមានគុណេទេ។ – បេតជនដើររកគ្រប់ ៧វត្តមានបាយបិណ្ឌ។ – ប្រវត្តរឿងប្រេតដែលជាញាតិជាញាតិព្រះបាទពិមិ្ពសារ។ – បង្សុកូលឧទ្ធិសកុសល។ – គ្មានការតុបតែងលំនៅដ្ឋាន គេហដ្ឋាន។ – គ្មានគ្រឿងបូជាទេព្តាទេ។ បុណ្យចូលឆ្នាំ – មានពូនភ្នំខ្សាច់។ – មានលេងល្បែងប្រជាប្រិយ។ – ស្រង់ទឹកព្រះពុទ្ធរូប។ – រយៈពេលតែ ៣ថ្ងៃ។ – ជូនសំលៀកបំពាក់ដល់អស់លោកជាអ្នកមានគុណ។ – ពុំមានបាយបិណ្ឌ។ – ប្រវត្តិរឿកបិលមហាព្រហ្ម និងធម្មបាលកុមារ។ – អបអរសាទរផ្តាច់ឆ្នាំចាស់ផ្លាស់ចូលឆ្នាំថ្មី – មានការតុបតែងផ្ទះឬលំនៅដ្ឋាន។ – មានគ្រឿងបូជាចំពោះទេវតា។ គ.រួមសេចក្តីមកៈ ពិធីបុណ្យទាំងពីរខាងលើ សុទ្ធតែជាពិធីបុណ្យដែលពុំអាចអាក់ខានបាន ប៉ុន្តែសំរាប់ ពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្យ គឺជាពិធីបុណ្យធំជាងគេរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ។

ចំនងដៃកមនាព្យ – អាទិត្យក្រហមខ្ចីឬចាស់ ចន្ទ័ផ្លាស់លឿងទុំស្វាយអង្គារ៍ ថ្ងៃពុធស៊ីលៀបសមសោភា ព្រហស្បត្តិប្រែជាបៃតងត្រួយខ្ចី។ – ពណ៌ខៀវក្រនៀវប្រើថ្ងៃសុក្រ ពណ៌និលព្រិលទុកសៅរ៍សិរី តែងខ្លូនតាមក្បួនលោកស្រដី ចំរើនសួស្តីជោគជ័យអើយ។

រូបថតៈ Antonio Graceffo ក្នុង chanthol.wordpress.com

ព្រះពុទ្ធសាសនាជាសាសនារបស់រដ្ឋ” ត្រូវបានចែងក្នុងមាត្រា៤៣ជំពូកទី៣ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ
ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដែលសមស្របទៅតាមផ្នត់គំនិត ចំណង់ចំណូលចិត្តនិងប្រពៃណី
ទំនៀមទម្លាប់តាំងពីបុរាណកាលយូរលង់ណាស់មកហើយនៃដូនតាខ្មែរ ។អាស្រ័យដោយ
ពុទ្ធសាសនាត្រូវបានចាត់ទុកថាជាសាសនាផ្លូវការទើបពិធីបុណ្យនីមួយៗនៅក្នុងសាសនា
ព្រះពុទ្ធ បានក្លាយជាបុណ្យប្រពៃណីជាតិហើយបានក្លាយជាថ្ងៃឈប់សម្រាករបស់ជាតិ
ដោយស្របច្បាប់ ។ ពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌជាពិធីបុណ្យដ៏ធំមួយក្នុងចំណោមពិធីបុណ្យធំៗ ជា
ច្រើននៅក្នុងពិធីបុណ្យប្រពៃណីជាតិខ្មែរដែលត្រូវបានប្រារព្ធ ធ្វើឡើងជារៀងរាល់ឆ្នាំមិន
ដែលអាក់ខានឡើយ ។

ប្រជាជនខ្មែរតែងប្រារព្ធធ្វើពិធីកាន់បិណ្ឌជារៀងរាល់ឆ្នាំ ដោយគិតចាប់ពីថ្ងៃ១រោចខែ
ភទ្របទ ទៅដល់ថ្ងៃ១៤រោចខែភទ្របទ គឺមានរយៈពេល១៤ថ្ងៃ (យើងតែង
និយមហៅថា ថ្ងៃបិណ្ឌ១បិណ្ឌ២…បិណ្ឌ១៤)និងថ្ងៃទី១៥ ជាថ្ងៃចុងក្រោយហៅថា”ពិធីបុណ្យ
ភ្ជុំបិណ្ឌ” ។ រំលឹកតាមសង្ឃដីការបស់ព្រះសពសម្ដេចព្រះមង្គលទេពាចារ្យ អ៊ុំស៊ុម បានឲ្យយើងដឹងថា : តាំងពី
ដើមឡើយគេប្រារព្ធធ្វើពិធីបុណ្យកាន់បិណ្ឌរយៈពេល ៣ខែ ព្រោះដើម្បីជួយសម្រួលដល់ការលំ
បាកក្នុងការនិមន្តបិណ្ឌបាត្ររបស់ ព្រះសង្ឃនារដូវស្សាដែលពោរពេញទៅដោយភក់ជ្រាំ និង
ទទឹកដល់ស្បង់ចីវរ ។ប៉ុន្តែអាស្រ័យដោយមានបម្រែបម្រួលនិងបំលាស់ប្ដូរស្ថានភាពសង្គម
សេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រជាជនពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ ពីមួយជំនាន់ទៅមួយជំនាន់ក៏បានធ្វើឲ្យការកាន់
បិណ្ឌចេះតែខើចទៅៗ រហូតនៅសល់រយៈពេល១៥ថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ ។

ពាក្យថា”ភ្ជុំបិណ្ឌ”មានន័យថា ការប្រមូលដុំបាយឬការពូតដុំបាយដែលយើងតែងហៅថា
”បាយបិណ្ឌ”។ចាប់តាំងពីថ្ងៃបិណ្ឌ១ ប្រជាជនខ្មែរមួយចំនួនភ្ញាក់ពីព្រលឹមឬ នាំគ្នាទទួលទាន
ដំណេកនៅទីវត្តអារាមតែម្ដង ដើម្បីងាយស្រួលក្នុងការបោះបាយបិណ្ឌ ដោយការដើរជុំវិញព្រះ
វិហារប្រទក្សិណបោះពីទិសខាងជើងទៅទិសខាងត្បូង ព្រោះគេមានជំនឿថាវិញ្ញាណរបស់បងប្អូន
ជីដូនជីតា ញាតិមិត្តដែលស្លាប់បាត់បង់ជីវិតទៅនោះក៏បានក្លាយទៅជាប្រេត ហើយជារៀងរាល់
១ឆ្នាំម្ដង ប្រេតទាំងនោះត្រូវបានគេដោះលែងឲ្យមកទទួលយកនូវអានិសង្ស ដែលបងប្អូនសាច់
សាលោហិតឧទ្ទិសទៅឲ្យហើយប្រេតទាំងនោះអាចចេញមកទទួលបានតែនៅពេលងងឹតៗគ្មាន
ពន្លឺថ្ងៃ ប៉ុណ្ណោះ ។ ក្រៅពីការបោះបាយបិណ្ឌគេក៏នៅមានធ្វើចង្ហាន់ប្រគេនព្រះសង្ឃ ចូលបច្ច័យ
បង្សុកូល ពូនភ្នំខ្សាច់ដើម្បីឧទ្ទិសមគ្គផលទាំងនោះឲ្យបានដល់បព្វការីជននិង មានអ្នកខ្លះទៀតគេ
ជូនប្រាក់កាសនំចំណីដល់ចាស់ទុំជនក្រីក្រ អ្នកសុំទានជនពិការឬយាយជីតាជីដែលនៅសំណាក់
ធម៌ថែរក្សាក្នុងទីវត្ត អារាម នោះ ។ ក្នុងរយៈពេល១៥ថ្ងៃនៃពិធីកាន់បិណ្ឌនិងបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌនេះ
ប្រជាជនខ្មែរតែងតែឆ្លៀតពេលទៅវត្តយ៉ាងហោចណាស់ក៏បានទៅវត្តចំនួនម្ដងដែរ ទោះបីជាមាន
ការមមាញឹកក្នុងការងារចិញ្ចឹមជីវិតយ៉ាងណាក៏ដោយ បើពុំនោះទេអ្នកទាំងនោះនិងត្រូវបងប្អូន
ជីដូន ជីតា ដែលបានស្លាប់ទៅជេរដាក់បណ្ដាសា ឲ្យរងទុក្ខវទនា ក្រីក្រលំបាកព្រោះប្រេតទាំង
នោះត្រូវដើររកកុសល ផលបុណ្យមានជាទានម្ហូបអាហារនៅតាមទីវត្តអារាមនានាបើមិនឃើញទេ
នឹងខឹងសម្បាជាមិនខានឡើយ។

ហេតុដូចនេះហើយទើបនៅទីវត្តអារាមនានាទូទាំងប្រទេសតាំងពីព្រលឹមគេ ឮសូរតែសម្លេងខ្ញៀវ
ខ្ញារ សម្លេងសូត្រធម៌របស់ព្រះសង្ឃយ៉ាងគួររីករាយក្នុងសន្ដានចិត្ត ជ្រះថ្លាគ្រប់ៗគ្នា។ ភ្ជាប់ជា
មួយនឹងការធ្វើចង្ហាន់មានបង្អែម ចម្អាប គេតែងនិយមវេចនំអន្សម នំគម ផងដែរ ព្រោះនំប្រភេទ
នេះអាចរក្សាទុកបានយូរទៅថ្ងៃមុខ(មតិខ្លះអះអាងថា ជាឥទ្ធិពលពីសាសនាព្រាហ្មណ៍ ព្រោះនំ
អន្សម នំគមជាតំណាងឲ្យលិង្គព្រះឥសូរនិងយោនីនាងឧមាដែលជាគ្រឿងសក្ការៈ សម្រាប់គោរព
បូជាក្នុងសាសនាព្រាហ្មណ៍) ។

ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ឆ្នាំណាក៏ដូចឆ្នាំណាប្រជាជនខ្មែរគ្រប់រូប ដៃកាន់ចង្ហាន់ទៅទីវត្តអារាមក្នុងទឹកមុខ
ញញឹមនិងមានសង្ឃឹមក្នុងចិត្តថា នឹងបានវេចប្រគេនចង្ហាន់អុជធូប ឧទ្ទិសបន់ស្រន់រំលឹកគុណ
សូមឲ្យបងប្អូនញាតិមិត្តទាំងអស់មកទទួលយកនូវ កុសលផលបុណ្យដែលខ្លួនបានឲ្យ កុំឲ្យឈរ
មើលគេ កុំឲ្យដណ្ដើមម្ហូបចំណីរបស់គេ ហើយក៏សុំឲ្យជួយថែរក្សាកូនចៅដែលនៅរស់ប្រកប
ដោយសេចក្ដីសុខចម្រើនតរៀងទៅ ៕

មានតែខ្មែរទេដែលប្រារព្ធពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ
បុណ្យកាន់បិណ្ឌត្រូវបានហៅឈ្មោះផ្សេងៗគ្នាទៅតាមតំបន់ ដោយតំបន់ខ្លះហៅថា “បុណ្យភ្ជុំ
បិណ្ឌ” ខ្លះហៅថា “បុណ្យកាន់បិណ្ឌ” និង “បុណ្យដាក់បិណ្ឌ” ហើយនៅតំបន់ខ្លះហៅថា
“បុណ្យដូនតា” ។វចនានុក្រមខ្មែររបស់សម្តេច ព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត ទំព័រ៣៣៧បញ្ជាក់
ច្បាស់ថា បុណ្យនេះហៅឈ្មោះថា “បុណ្យកាន់បិណ្ឌ ឬ បុណ្យដាក់បិណ្ឌ ឬ ហៅថា កាន់បិណ្ឌ
ឬ ដាក់បិណ្ឌ ក៏បាន” ។

បុណ្យ កាន់បិណ្ឌ ឬ បុណ្យដាក់បិណ្ឌ ជាបុណ្យប្រពៃណីរបស់ពុទ្ធសាសនិកនិកាយថេរវាទនៅ
ប្រទេសកម្ពុជា ហើយបុណ្យនេះមិនមានធ្វើនៅប្រទេសដែលគោរពរាប់ អានព្រះពុទ្ធសាសនា
ថេរវាទដទៃដូចជាប្រទេសថៃ ឬ ភូមាឡើយ ព្រោះវាមិនមែនជាបុណ្យនៅក្នុវិន័យបញ្ញត្តិ ។
បុណ្យនេះ ត្រូវបានពុទ្ធសាសនិកខ្មែរធ្វើឡើងរៀងរាល់ឆ្នាំចាប់ពីថៃ្ង១រោច ដល់ថៃ្ង១៥រោចខែភទ្រ
បទ(ចន្លោះខែកញ្ញា ) ។ ប្រជាពុទ្ធសាសនិកខ្មែរធ្វើបុណ្យនេះដោយការ យកទេយ្យទានផ្សេងៗ
មានអាហារជាដើមទៅផ្គត់ផ្គង់ព្រះសង្ឃនៅក្នុងវត្ត ដែលកំពុងគង់ចាំវស្សា រយៈពេល១៥ថៃ្ងគត់ ។

ដោយហេតុពុទ្ធសាសនិក មានការមមាញឹកចំពោះកិច្ចានុកិច្ចប្រចាំថៃ្ង និងដើម្បីធានាថា ព្រះសង្ឃ
ត្រូវបានផ្គត់ផ្គង់ជាទៀងទាត់នោះ ទើបគេចែកជាក្រុមៗ ដាក់វេណគ្នា យកទេយ្យទានទៅប្រគេន
ព្រះសង្ឃរយៈពេល១៤ថៃ្ង ចាប់ពី ថៃ្ង១រោចដល់ថៃ្ង១៤រោចខែភទ្របទ ហើយអោយឈ្មោះថា
“វេណទី១….វេណទី១៤” ។ រយៈពេល១៤ថៃ្ងនេះ អោយឈ្មោះថា “បុណ្យកាន់បិណ្ឌ ឬ បុណ្យ
ដាក់បិណ្ឌ” ។ ចំណែកថ្ងៃ១៥រោច ដែលជាថ្ងៃចុងក្រោយនោះ ពុទ្ធសាសនិក ពីគ្រប់វេណទាំងអស់
បានមកជួបជុំគ្នា ធ្វើទានចំពោះសង្ឃជាមួយគ្នាដើម្បីបញ្ចប់បុណ្យកាន់បិណ្ឌ ។ ថ្ងៃទី១៥ ត្រូវនឹងថ្ងៃ
១៥រោចខែភទ្របទ ដែលជាថ្ងៃចុងក្រោយនេះអោយឈ្មោះថា “ភ្ជុំបិណ្ឌ ឬ ថ្ងៃភ្ជុំបិណ្ឌ” ។

បុណ្យនេះធ្វើឡើងក្នុងបំណងសំខាន់ៗ៣គឺ
១. ដើម្បីទំនុកបំរុងដល់ព្រះសង្ឃដែលកំពុងគង់ចាំវស្សា ដោយហេតុរយៈពេលនេះ ជាពេលដែល
មានភ្លៀងធ្លាក់ជោគជាំខ្លាំង នាំអោយមានការលំបាកសំរាប់ព្រះសង្ឃក្នុងការត្រេចចរបិណ្ឌបាត្រ ។
ហេតុនេះ បុណ្យកាន់បិណ្ឌ ឬ បុណ្យដាក់បិណ្ឌ នេះ ត្រូវបានធ្វើឡើងដើម្បីសម្រាលដល់ជីវភាព
របស់អ្នកបួសក្នុង ព្រះពុទ្ធសាសនា ។

២. ដើម្បីសន្សំកុសល ឬ សេចក្តីល្អ តាមរយៈការធ្វើទាននាឱកាសនេះ ជាពិសេសដើម្បីបង្កើតនូវ
សាមគ្គីភាព និង ឯកភាព ឬ ភាពចុះសម្រុងនៃប្រជាជាតិទាំងមូល ។
គេជឿថា គេអាចរួមចំណែកដ៏សំខាន់ និង យ៉ាងសាមញ្ញក្នុងការស្វែងរកភាពចុះ សម្រុងគ្នាតាំងពី
ថ្នាក់បុគ្គល រហូតដល់ថ្នាក់ជាតិបាន តាមរយៈបុណ្យកាន់បិណ្ឌ ឬ បុណ្យដាក់បិណ្ឌនេះ ។ ដោយ
សារតាមរយៈបុណ្យនេះ ពួកមនុស្ស ដែលមកពីគ្រប់និន្នាការ និង ពីគ្រប់ជីវភាព មកជួបជុំគ្នានៅទី
វត្តជាមួយគ្នា បរិច្ចាគទានជាមួយគ្នា សាងក្តីល្អជាមួយគ្នា សមាទានសីលជាមួយគ្នា បរិភោគ
អាហារជាមួយគ្នា ចែករំលែកគំនិតយោបល់ និង រកដំណោះស្រាយជាមួយគ្នា ចំពោះបញ្ហាទាំង
ឡាយណាដែលគេមិនចុះសម្រុងគ្នានៅក្នុងជីវិត និង តួនាទី ការងារប្រចាំថ្ងៃ នៃបុគ្គល និងបុគ្គល
គ្រួសារ និងគ្រួសារ ឬ សហគមន៍មួយ និងសហគមន៍ផ្សេង ដោយមានចាស់ព្រឹទ្ធាចារ្យអាចារ្យ
គណៈកម្មការ ឬព្រះសង្ឃ ជាអ្នកសំរបសំរួលដោយយកធម៌ និងវិន័យរបស់ព្រះពុទ្ធ ជាខ្នាតរង្វាស់
ក្នុងការវិនិច្ឆ័យ ព្រោះហេតុនេះ ទើបបុណ្យនេះត្រូវបានកំណត់ពេល វេលាជាក់លាក់សម្រាប់ប្រ
ជាពលរដ្ឋទូទាំងប្រទេសធ្វើក្នុងរយៈពេល ដូចគ្នា ប្លែកពីបុណ្យផ្សេងៗមួយចំនួនដូចជាបុណ្យ
បំបួសកុលបុត្រជាដើមដែលគេ អាចធ្វើនៅពេលណាក៏បាន។

៣. ដើម្បីឧទ្ទិសកុសលដល់បុគ្គល (អ្នកខ្លះសំដៅលើប្រេត) ដែលបានលាចាកលោកនេះទៅ
ហើយ ។ ឯកសារនានាក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនាអោយដឹងថា បុណ្យនេះត្រូវបានធ្វើឡើងតាំងពីក្នុង
សម័យពុទ្ធកាលមកម្ល៉េះ ប៉ុន្តែសម័យនោះគេមិនហៅថា បុណ្យកាន់បិណ្ឌ ឬ បុណ្យដាក់បិណ្ឌ
ឡើយ គឺគេហៅថា “បុណ្យបវរណាបច្ច័យបួន ឬ បុណ្យទំនុកបំរុងបច្ច័យបួនចំពោះព្រះសង្ឃ”
ដែលពុទ្ធបរិស័ទទាំងឡាយនាសម័យនោះមាននាងវិសាខា និង មហាសេដ្ឋី ឈ្មោះ អនាថ-
បណ្ឌិក ជាដើម ធ្វើឡើងរយៈពេល៣ខែគត់គឺនៅក្នុងអំឡុងពេលដែលព្រះសង្ឃកំពុងគង់ចាំ
វស្សា ។

នៅប្រទេស កម្ពុជា យើងមិនបានដឹងច្បាស់ ហើយក៏មិនទាន់ចុះសម្រុងគ្នាថា បុណ្យនេះត្រូវ
បានធ្វើឡើងតាំងពី សម័យណាមកទេ ប៉ុន្តែគេអាចឃើញមានការលេចចេញជារូបរាងពេញ
លេញជាផ្លូវការនៃបុណ្យ នេះឡើងនៅក្នុងសម័យព្រះបាទហរិរក្សរាមាធិបតី អង្គឌួង ព.ស
២៣៩១-២៤០៤ គ.ស១៨៤៨-១៨៥៩ (រាជពង្សាវតាកម្ពុជា) ។

ការបោះបាយបិណ្ឌ

រូបថត : Pring Samrang/CSH ក្នុង www.ambafrance-kh.org

ការបោះបាយបិណ្ឌ (ការបោះដុំបាយ) ជាសកម្មភាពមួយដែលមិនទាន់មានឯកភាពគ្នានៅក្នុង
សង្គមពុទ្ធសាសនិក នៅឡើយ ដោយអ្នកខ្លះបានចាត់ទុកការបាយបោះបិណ្ឌជាកិច្ចដ៏សំខាន់
មួយមិន អាចខានបាននៅក្នុងរដូវបុណ្យកាន់បិណ្ឌនេះ ខណៈដែលអ្នកខ្លះបានអះអាង និង
រិះគន់ថា ការបោះបាយបិណ្ឌជាទង្វើមិនត្រឹមត្រូវ ជាភាពខ្ជះខ្ជាយ ជាការធ្វើមិនគោរពទាន
ជាដើម ។

អ្នកដែលជឿថាបោះបាយបិណ្ឌមានប្រយោជន៍ គិតថាបោះបាយបិណ្ឌគឺបោះអោយពួកប្រេត
ហេតុនេះទើបនៅតំបន់ខ្លះមិនហៅបាយបិណ្ឌទេ តែហៅថា“បាយប្រេត” ។ ចំណែកអ្នកពុទ្ធ
និយមខ្លះទៀតបានអះអាងថា ការបោះបាយបិណ្ឌជាការធ្វើទានមិនត្រឹមត្រូវតាមការបង្រៀន
របស់ព្រះពុទ្ធឡើយ ។

ភិក្ខុ ព្រះញាណវង្ស ឃឹម សន ព្រះបាឡាត់រាជធានីភ្នំពេញ និង ជាព្រះគ្រូសូត្រស្តាំប្រចាំ
វត្តបទុមវត្តីរាជរារាមបានមានព្រះថេរដីកាថា“ ការបោះបាយបិណ្ឌត្រូវបានគេធ្វើឡើងដើម្បី
អនុគ្រោះដល់ពួកប្រេតដែលមានបាបកម្មធ្ងន់ មិនអាចទទួលយកចំណែកបុណ្យដែលគេឧទ្ទិស
អោយបាន ” ។

នៅក្នុងសាស្ត្រាអានិសង្សបិណ្ឌ មានដំណាលអំពីប្រេតប្រភេទខ្លះដែលមានកម្ម ក្រាសខ្លាំង
មិនអាចទទួល អនុមោទនានូវបុណ្យដែលគេឧទ្ទិសអោយបាននោះ បានកាឡាខ្លួនជាសត្វល្អិត
ដូចជាស្រមោចចង្រិត កណ្តូប និង ចាបដូនតាជាដើម ហើយទៅនៅតាមរបងវត្ត និង ខឿន
ព្រះវិហារជាដើម និងចាំបរិភោគបាយបិណ្ឌដែលគេបោះឲ្យនោះ ។ យើងមិនហ៊ានអះអាងថា
មានប្រេតកាឡាខ្លួនជាសត្វទាំងនោះមែនឬអត់ឡើយ ប៉ុន្តែនៅក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនាបានអះអាង
ថា សត្វដែលកើតនៅក្នុងអបាយភូមិ គឺភូមិ ឬកំណើតដែលមានតែក្តីទុក្ខនោះមិនមែនមានតែ
ប្រេតទេ គឺមាននរក, ប្រេត, តិរច្ឆាន និង អសុរកាយ ។ ក្នុងបរិបទបាយបិណ្ឌនេះ យើងលើក
នរក និង អសុរកាយ ទុកដោយឡែសិនចុះ យើងនឹងធ្វើការពិភាក្សាតែប្រេត និងតិរច្ឆាន ។

ព្រះពុទ្ធសាសនាអះអាងថា សត្វដែលកើតជាមនុស្ស និងតិរច្ឆាន មិនអាចទទួលបុណ្យកុសល
ដែលគេឧទ្ទិស អោយបានទេ ព្រោះមនុស្ស និងតិច្ឆានជាសត្វមានរូប ចំណែកបុណ្យកុសល
ដែលជារបស់អរូប។ យើងគ្មានអ្វី សង្ស័យទេថា ការបោះបាយបិណ្ឌមុខជាបានជាប្រយោជន៍
ដល់ពួកសត្វតិរច្ឆាន ។ យើងអាចសន្មតបានថា ប្រសិនបើ បុគ្គលណាទៅកើតជាសត្វ តិរច្ឆាន
ដូចជា សត្វស្រមោច ចង្រិត កណ្តូបកណ្តុរ និង ចាបជាដើមនោះ ពិតជាអាច បរិភោគបាយ
ដែលគេបោះនោះ បានដោយផ្ទាល់តែម្តង ហើយពួកសត្វខ្លះទោះជាបាយដែលមិនមែនជា
បាយគេបោះក្តី ក៏អាចបរិភោគបានដែរ ។

មកដល់ដំណាក់កាលនេះប្រហែលជាមានសំនួរផ្សេងទៀតសួរថា“ចុះបើយើង គិតថា មាន
បុគ្គលខ្លះដែលបានកើតជាសត្វតិរច្ឆានចាំទទួលបាយបិណ្ឌដូចដែលបានបកស្រាយមកហើយ
មែននោះ ហេតុអ្វីបានជាយើងត្រូវបោះដុំបាយ ម្តេចក៏មិនរៀបចំទុកដាក់ក្នុងចាន ឬភាជន៍ជា
ដើមអោយបានត្រឹមត្រូវថ្លៃថ្នូរ ព្រោះសត្វតិរច្ឆាន ឬប្រេតទាំងនោះប្រហែលជាសាច់ញាតិ ឬ
អ្នកមានគុណរបស់យើងផង? ” ។នៅក្នុងព្រះពុទ្ធ សាសនា បានដំណាលរឿងប្រេតពួកខ្លះ
ដែលមិនអាចទទួលបរិភោគរបស់ល្អបានឡើយ គឺថា ឃើញរបស់ល្អដូចជាអាហារដែលគេ
រៀបចំស្អាតបាតនោះ ពេលទៅចាប់យកដោយសេចក្តីស្រេកឃ្លានជាពន្លឹក ដុំបាយនោះក៏
រលាយបាត់ទៅ ។ពួកប្រេតទាំង នេះអាចទទួលបានតែរបស់ណាដែលជាទីខ្ពើមរអើម ដូចជា
លាមក, ខ្ទុះ, ឈាម, ភក់, ជ្រាំ ជាដើមប៉ុណ្ណោះ ។ បែបនេះមកពីបាបកម្មរបស់ពួកប្រេតជំពូក
នេះ កាលនៅរស់ជាមនុស្សដែលចូលចិត្តរស់នៅប្រព្រឹត្តតែអំពើអាក្រក់,កាប់សំលាប់, បង្ហូរ
ឈាម រស់នៅដោយការជិះជាន់កេងប្រវ័ញ្ច បឺតជញ្ជក់ផលប្រយោជន៍អ្នកដទៃដែលជនទូទៅ
យល់ថាជាអំពើលាមក គួរអោយស្អប់ខ្ពើម….មិនដែលចូលចិត្តទាល់តែសោះក្នុងការ ធ្វើអំពើល្អ
ដូចជាចំណាយធនធានដើម្បីជាប្រយោជន៍សាធារណៈ ប៉ុន្តែចូលចិត្តណាស់ និង រកវិធីគ្រប់យ៉ាង
ក្នុងការចំណាយទ្រព្យយ៉ាងខ្ជះខ្ជាយក្នុងការធ្វើ អំពើលាមកគ្រប់យ៉ាង ដូចជាជួលគេអោយ
ចាប់ស្រី ឬសំលាប់មនុស្ស និងចាប់ជំរិត ទារយកប្រាក់ជាដើម។ ដោយសារអំពើបាបទាំងនោះ
ជាដើមទើបបុគ្គលទាំងនោះ ពេលទៅកើតជាប្រេត ក្រៅពីរងទុក្ខជាអនេគ និង រងក្តីស្រេកឃ្លាន
រាប់ម៉ឺនឆ្នាំទៅក៏នៅមិនអាចចាប់កាន់យករបស់ ឬ អាហារ ដែលល្អបានឡើយ គឺអាចបរិភោគតែ
របស់ដែលជាទីខ្ពើមរអើមប៉ុណ្ណោះ ។ ការណ៍នេះសមដូចពុទ្ធភាសិតមួយឃ្លាថា“ដរាបណាបាប
មិនទាន់អោយផល ជនអ្នកសាងបាប អាចរីករាយដោយអំពើបាបនោះ លុះណាតែបាបកម្មអោយ
ផល គេនឹងទទួលទុក្ខ”។

ទោះយ៉ាងណា អ្នកសិក្សាទាំងឡាយចូរចាំថា ព្រះពុទ្ធមិនបានបង្រៀនយើងអោយធ្វើទានដោយ
ការបោះ បាយបិណ្ឌដើម្បីអនុគ្រោះដល់ពួកប្រេត ឬសត្វតិរច្ឆានណាមួយឡើយ ។ ព្រះពុទ្ធបាន
បង្រៀនថា ដើម្បីឧទ្ទិស កុសលដល់អ្នកដែលបានស្លាប់ទៅ ហើយនោះ ត្រូវយកទេយ្យទាន
ទៅអោយអ្នកមានសីល អាចជាអ្នកបួសឬជាគ្រហស្ថដែលរក្សាសីលក៏បាន ។ ចំណែកការបោះ
បាយបិណ្ឌនេះ ជាប្រពៃណីសុទ្ធសាធ ហើយធ្វើឡើងតែនៅប្រទេសកម្ពុជាប៉ុណ្ណោះ ចំណែក
ប្រទេសផ្សេងៗ មិនមានឡើយ ប៉ុន្តែមានបុណ្យស្រដៀងគ្នាដែរ ដូចជានៅប្រទេសជប៉ុនមាន
បុណ្យមួយ ឈ្មោះថា “ឧល្លំបន”។ ប៉ុន្តែព្រះភិក្ខុ ឃឹម សន មានព្រះថេរដីកាថា ការបោះ
បាយបិណ្ឌនេះមានផលវិជ្ជមាន និង អវិជ្ជមានដែរគឺៈ

ផលវិជ្ជមាន
-ធ្វើអោយមនុស្សចេះនឹកគុណដល់បុគ្គលដែលបានចែកឋានទៅហើយ ក៏ដូចជាអ្នកនៅរស់មាន
ឱពុកម្តាយ ជាដើម។
-អោយមនុស្សចេះបំពេញសេចក្តល្អ និង អនុគ្រោះដល់ពួកសត្វតិរច្ឆានទាំងឡាយ ។

ផលអវិជ្ជមាន
-ធ្វើអោយការបោះបាយបិណ្ឌទៅជាមានទោស ដោយសារធ្វើដោយក្តីប្រមាទ ។
-ដោយសារអ្នកទៅបោះបាយបិណ្ឌមួយចំនួនទៅបោះបាយដោយសារតែចង់សប្បាយ ។
-ធ្វើអោយមានក្លិនឆ្អេះឆ្អាបដល់ទីវត្តអារាម ។
-មិនសូវបានផល ព្រោះជាការធ្វើទានដោយសេចក្តីទ្វេស ឬ មិនសូវគោរពទាន ។

មានសំនួរមួយសួរថា ហេតុអ្វីទើបគេបោះបាយបិណ្ឌតែពេលទៀបភ្លឺ មិនបោះនៅពេលថៃ្ងផង ។
អ្នកខ្លះឆ្លើយថា ព្រោះថាបាយបិណ្ឌគេបោះអោយពួកប្រេត ហើយពួកប្រេតខ្លាចពន្លឺថៃ្ង ពេលណា
ត្រូវពន្លឺថៃ្ងនឹងរលាយរូបបាត់ទៅ មិនអាចទទួលបាយបិណ្ឌបានឡើយ ។ ចំលើយនេះក៏នៅមិន
ទាន់អាចទទួលយក ជាផ្លូវការណ៍បាននៅឡើយទេ ហើយក៏ត្រូវបានលើកសំនួរឡើងមួយទៀតថា
មិនបោះនៅពេលថៃ្ងព្រោះប្រេតខ្លាចពន្លឺថៃ្ង ចុះហេតុអ្វីមិនបោះនៅពេលព្រលប់ ឬពេលអាធ្រាតផង
ព្រោះពេលនោះក៏មិនមានពន្លឺថៃ្ងដែរ ។ ព្រះបាឡាត់រាជធានីភ្នំពេញ ឃឹម សន មិនបានលើកយក
បញ្ហាប្រេតខ្លាចពន្លឺថៃ្ងជាមូលហេតុទេ ប៉ុន្តែព្រះអង្គបានលើកឡើងថាវាជារឿងដើម្បីបង្កភាពងាយ
ស្រួលរបស់ អ្នកបោះទៅវិញទេ ។ ព្រះបាឡាត់រាជធានីភ្នំពេញបានមានព្រះថេរដីកាថា “ព្រោះ
ទៀបភ្លឺ ជាពេលដែលព្រះសង្ឃ នមស្សកាព្រះ រតនត្រៃ និង សូត្របរាភវសូត្រ ហើយប្រជាពុទ្ធសា
សនិកតែងតែនាំគ្នាទៅវត្តដើម្បីស្តាប់ ព្រះសង្ឃសូត្រធម៌បរាភវសូត្រនោះផង និង ស្តាប់ការផ្តល់
ឱវាទផ្សេងខ្លះផងរបស់ព្រះសង្ឃ ។ នៅតំបន់ខ្លះ ពេលបោះបាយបិណ្ឌរួច អាចារ្យតែងដឹកនាំ
ពុទ្ធបរិស័ទ ចាត់ចែងរាប់បាត្រប្រគេនចង្ហាន់ព្រះសង្ឃ ដែលងាយស្រួលសម្រាប់ប្រជាពុទ្ធបរិស័ទ បំពេញកុសលជាបន្តបន្ទាប់ជាប់ៗគ្នាតែម្តងកុំអោយខាតពេលធ្វើដំណើរទៅ មកច្រើនលើកច្រើន
សារ ។ ម្យ៉ាងទៀត ពេលទៀប ភ្លឺជាពេលដែលមនុស្សគ្រប់រូបដល់ពេលល្មមក្រោកពីដំណេកមិន
ងោកងុយផង ។ការបោះ បាយបិណ្ឌទៀបភ្លឺនេះ ក៏ជាវិធីមួយដែលធ្វើអោយមនុស្សធ្លាប់តែមាន
ទំលាប់ទទួលទានដំណេកទ្រ មក់ រហូតដល់ថៃ្ងរះទើបក្រោកនោះ អោយ ហាត់ពត់ខ្លួនរៀនក្រោក
ពីដំណេកពីព្រលឹម កុំអោយខ្ជឹលច្រអូស ស្ពឹកស្រពន់នឹងដំណេកពេកផង” ។

លោក សៀង ណាត ជាអតីតសមណនិស្សិតពុទ្ធិកសាកលវិទ្យាល័យព្រះសីហនុរាជ បញ្ចប់ថ្នាក់
បរិញ្ញាបត្រផ្នែក ទស្សនវិជ្ជាព្រះពុទ្ធសាសនា បានអះអាងស្រដៀងគ្នានឹងព្រះភិក្ខុព្រះញាណវង្ស
ដែរដោយលោក លើកឡើងថា“បើបោះបាយបិណ្ឌ នៅពេលព្រលប់ ឬ ពេលអាធ្រាតក៏គ្មាន
កំហុសអ្វីដែប៉ុន្តែដែលបុរាណាចារ្យ ដូនតាខ្មែរបានទំលាប់បោះបាយបិណ្ឌនៅ ពេលទៀបភ្លឺនោះ
ព្រោះពេលព្រលប់ឬ ពេលអាធ្រាត ជាពេលដែលមនុស្ស គ្រប់គ្នាត្រូវការសម្រាកបន្ទាប់ពីបាន
បំពេញការងារពេញមួយថៃ្ងមក ។ ម្យ៉ាងបើធ្វើនៅពេលព្រលប់ ឬ ពេលអាធ្រាតនោះ នាំអោយ ខាតពេលក្នុងការធ្វើដំណើរទៅមកព្រោះព្រឹកឡើងគេនៅតែត្រូវមកវត្តដើម្បីប្រគេនចង្ហាន់ព្រះ
សង្ឃ និង ចង់ក្រោកទៅស្តាប់ធម៌បរាភវសូត្រនៅទៀបភ្លឺដដែល ” ។

Posted in: Cambodian Pchum Ben